آیسک

-محرم جلوه استقامت اهل بيت عصمت و طهارت (ع) است در برابر ظلم. ماه باز خواني حکايت از جان گذشتگي، عشق و ايثار و امروز بعد از سال ها از سرخ ترين قيام، مردم ولايتمدار ديار آيسک در شمال خراسان جنوبي مي کوشند با تکرار سنت ها ياد اهل بيت(ع)را جاودانه نگه دارند. آيين هاي عزاداري علم بندان و علم گرداني، حلقه ماتم، نخل برداري و تخت گرداني و به تصوير کشيدن گوشه اي از مظلوميت بازماندگان حادثه عاشورا و... همه و همه جزو مراسمي است که مردم شهر آيسک هر سال در دهه اول ماه محرم با اجراي آيين هاي منحصر به فرد و برگزاري مراسم خاص عاشورا کوشيده اند خاطرات رنج و مصايب اهل بيت امام حسين(ع)را زنده نگه دارند. در اين آيين ها که نمادي از مظلوميت حسين(ع) و اصحاب با وفاي آن حضرت و مصايب کربلا و ظلم و ستم بني اميه است، ارادتمندان به خاندان عصمت و طهارت (ع) در سوگ آن حضرت اشک مي ريزند و به نوحه سرايي مي پردازند.
این آیین ها آنقدر جذاب است که چندین بار از طریق رسانه ملی به نمایش درآمده و پخش شده است.اما امروز آنچه مهم و ضروری به نظر می رسد ثبت معنوی این آیین هاست.چیزی که تمامی اقشار آیسک به خصوص نخبگان فرهنگی بر آن تاکید دارند و خواستار توجه مسولین به این امر هستند.
يکي از محققان آيسک که در باره آيين هاي محرم اين شهر تحقيقات زيادي انجام داده است، مي گويد: مراسم سنتي عزاداري مردم آيسک در روز عاشوراي حسيني در نوع خود در استان و حتي در کشور کم نظير است. «حاتمي» که با هدف معرفي اين مراسم از سال 1370کارهاي تحقيقاتي انجام داده است، مي افزايد: بي ريا بودن ودر نهايت سادگي و توام با عشق و ابراز علاقه بودن اين مراسم سنتي در آيسک سبب شده است هر سال بر شمار شرکت کنندگان در اين مراسم مذهبي افزوده شود. به گفته وي اين آيين سبب شده اهالي آيسک مقيم سراسر کشور و حتي ميهماناني از شهرها و روستاهاي همجوار نيز در اين محل حضور يابند.
غلامرضا صنعتی رییس شورای اسلامی شهر آیسک نیز با اشاره به اینکه آیین های آیسک شاید در اجرا ونوعش بی نظیر و حتی منحصر به فرد باشد گفت تمامی مستندات برای ارایه به میراث فرهنگی موجود است گفت:در قدیم تعذیه و شبیه خوانی هایی هم اجرا میشده که متاسفانه فراموش شده است .وی ثبت معنوی این تعزیه ها و همچنین آیین های عاشورایی آیسک را که طرفداران بسیاری را هم دارد ازجمله نخل گردانی وتخت گردانی وحلقه ی ماتم را خواستار شد و گفت شورای اسلامی آیسک حاضر است هر کمکی در جهت ثبت این میراث زیبا ارایه دهد تا آین ایین حفظ گردد.

مسئول نمایندگی میراث فرهنگی سرایان در این باره می گوید: علم بندان, حلقه ماتم,گهواره علی اصغر ونخل گردانی و تخت گردانی در روز عاشورا همه از آیین های زیبای شهر آیسک است وی در مورد ثبت معنوی این آیین ها می گوید:
بحث ثبت مراسمات عزاداری های ماه محرم شهرستان و شهر آیسک در فهرست میراث معنوی کشور در حال انجام می باشد که کار مستند نگاری و جمع آوری اطلاعات در بعضی مناطق انجام و در سایر نقاط در حال انجام می باشد و برای هریک از مراسمات به صورت جداگانه پرونده ثبت تشکیل و تکمیل و جهت ثبت معرفی می شوند ودر شورای ثبت مراسماتی که مختص یک منطقه باشد بنام همان منطقه و سایر مراسمات که در سایر نقاط استان و شهرستان عمومیت داشته باشد بنام کل منطقه و استان ثبت می شود.وی افزود :بدلیل همزمانی مراسمات در سطح شهرستان و عدم امکان حضور همزمان در تمام مراسمات از دوستداران اهل بیت علیهم السلام و فعالین این عرصه تقاضا مندیم با گرفتن فیلم و عکس و ارسال به میراث فرهنگی ما را در تکمیل هرچه سریعتر این پرونده ها یاری کنند.
نویسنده :مرتضی عرب نجات  روزنامه خراسان